José Malhoa, schilder van Figueiró

José Malhoa, voluit José Vital Branco Malhoa,

geboren 28 april 1855 in Caldas da Rainha, zo'n 100 km ten noorden van Lissabon, vlak bij het historische stadje Óbidos,

overleden 26 oktober 1933 in Figueiró dos Vinhos. Samen met Columbano Bordalo Pinheiro

Columbano Bordalo Pinheiro, zelfportret (1929)

was hij een belangrijke vertegenwoordiger van het naturalisme in de Portugese schilderkunst in de tweede helft van de 19de eeuw.

Malhoa schilderde alledaagse scènes en onderwerpen. Hij maakte naam met Os bêbados (de dronkaards) uit 1907

en Fado (1910), al eerder gebruikt in mijn hoofdstuk over dat Portugese levenslied.

voorstudie Fado

Soms neigde hij naar het impressionisme, zoals in O Outono, de herfst, 1919. Dat was een oefening in impressionisme, zo werd er gezegd.

Malhoa werd oud genoeg om de opening mee te maken van het aan hem gewijde huis in zijn geboorteplaats, dat in 1980 een officieel museum werd. Daar vind je behalve zijn schilderijen ook werk van andere Portugese kunstenaars uit de 19de en 20ste eeuw.

Ik laat nog het een en ander van hem zien.

a sesta (de siësta 1909)

Landschap met vrouw (1906)

Dr. António Anastácio-Gonçalvez (1932)

stichter van het museum

jonge vrouw (1910)

landschap met boerderij (jaartal onbekend)

jaloezie (jaartal onbekend)

portret van een oude man (onafgemaakt, 1895)

Parijse vrouw (1907)

Xexé (carnavalesk type, studie, 1895)

Het verhaal gaat dat José Malhoa uiteindelijk neerstreek in Figueiró dos Vinhos vanwege de schoonheid van de natuur, de bloemen, het glooiende groene landschap, de liefelijke dorpjes. Hij schilderde dat allemaal, of liet zich er in elk geval door inspireren.

embraçar cebolas (1896)

as padeiras (de bakkers 1898)

straatbeeld van de markt in Figueiró

a descamisada (1903)

Varanda dos rouxinóis (veranda met nachtegalen 1915)

Sétimo Mandamento (zevende gebod 1905)

Paisagem (landschap 1889)

Paisagem (landschap 1908)

paisagem de Figueiró (1915)

À Sombra da Parreira (in de schaduw van de Parreira 1914)

a caça (de jacht 1931)

Varanda florida (bloemrijke veranda 1930)

as promessas (de beloften ca.1920)

Os colegas (de collega's 1905)

Igreja de Figueiró (1911)

Igreja de Figueiró (1921)

Vista do Convento de Figueiró (zicht op het klooster 1908)

Praia das Maçãs (1918)

Primavera (lente 1933)

Gozando os rendimentos (genieten van het inkomen 1898)

studio van de kunstenaar

Coçegas (kietelen 1904)

O latoeiro (de tinsmid 1932)

Praia das Maças (1929)

landschap met huizen (1916)

Volta da feira (terug van de kermis 1905)

Clara (1903)

de landloper (1918)

man (1905)

jongen op het land (1914)

ai credo! (1923)

o ventura (het geluk 1933)

terugkeer van het land (1897)

portret van Júlio de Menezes (1900)

Gritando ao rebanho (schreeuw naar de kudde 1891)

Teresa Avelino Pereira da Costa (1900)

Dom Manuel II (1908)

a camponesa (de horige 1903)

José Luciano de Castro (1899)

Uma quelha em Figueiró (1912)

José Malhoa schilderde ook het huis dat hij in Figueiró dos Vinhos liet bouwen.

O Casulo de Malhoa

Het staat er nog, direct naast het museum, hieronder vanaf dezelfde kant gezien als op het schilderij.

Dit borstbeeld werd onthuld in 1956.

In de kerk in Figueiró, de Igreja Matriz,

foto exterieur jaren '60

foto interieur jaren '40

is ook werk van Malhoa te bewonderen.

Baptismo de Cristo (1904)

Baptismo de Cristo (1904), detail

Op deze fotokaart staat e.e.a. nog eens duidelijk en vol trots vermeld: geschenk van de eminente kunstenaar aan zijn geadopteerde landstreek.

Je hebt in het dorp, vlak achter z'n huis, de naar de schilder vernoemde Avenida José Malhoa. En er is een klein hotelletje dat zijn naam draagt: Rota Malhoa.

Op een van de oude huizen in het historische centrum van Figueiró is de kunstenaar levensgroot op de muur aangebracht (een kopie van een foto, zie verderop).