Portugese gastronomie


Lekker eten tegen schappelijke prijzen. Dat kan in Portugal, en hoe!
Sinds mei 2007 kom ik regelmatig in Portugal en heb ik al heel wat maaltijden in restaurants en eethuizen genuttigd. Daarvóór was er eigenlijk maar één Portugees gerecht dat ik in Nederland wel eens at (daarna trouwens in Portugal zelf nooit meer): cataplana. Een stoofgerecht met vis, eventueel kip, groenten, aardappelen, kruiden, olijfolie, eigenlijk zowat alles kan erin. Cataplana is ook de naam van de speciale koperen pan:

Ook in Nederland is die in vrijwel elke zichzelf respecterende keukenwinkel te krijgen.
Pan en gerecht tref je in Portugal vooral aan de (Algarve) kust aan. De combinatie kan dan heel smakelijk zijn, rijk en gevarieerd:

Maar de Portugese gastronomie strekt zich natuurlijk veel verder uit. Vaak met wat simpeler en niet zo uitgebreide en uitbundige gerechten als zo'n cataplana, zeker in wat minder toeristische delen van Portugal of op het platteland: een boerenkeuken, een lekker stuk vlees of vis, aardappelen of andere groenten, gerechten en producten uit de streek, een goed glas (zelfgemaakte) wijn. Heel vaak te krijgen als prato de dia, de dagschotel. Die heb je dikwijls al voor een bedrag rond de €5,- Dat is geen geld natuurlijk. Daarbij lik je, letterlijk en figuurlijk, je vingers af.

Afsluitend volgt natuurlijk een toetje, a sobremesa. Heel populair en overal te krijgen is wat dat betreft pudim caseiro, gemaakt naar een recept van de plaatselijke kok. Of van grootmoeder die het zo lekker kon klaarmaken.
Al met al: eenvoud siert de mens, en is ook nog eens heel gunstig voor de portemonnee.

Over bacalhau, heel erg Portugees eten, zal ik apart een keertje vertellen. Maar er is uiteraard nog veel meer te zeggen over de Portugese keuken, de producten, de manier van bereiden. Een prominente plaats, naast vis, wordt ingenomen door frango, dat is kip, en porco, varken, varkensvlees, maar ook worsten. En natuurlijk worden er in Portugal bepaalde kruiden gebruikt, waarvan de piri piri,

de kleine rode pepertjes, misschien wel het bekendst (en heetst) zijn.

Door z'n ligging aan de rand van Europa, werd Portugal min of meer vanzelf een land van ontdekkingsreizigers,

Vasca da Gama (1466 - 1524)
Portugees ontdekkingsreiziger
handel, zeevaart en koloniale expansie, met alle gevolgen die dat ook op culinair gebied had. Van overal ter wereld drongen voedsel, producten en manieren van klaarmaken de Portugese keuken binnen. En raakten volledig ingeburgerd. Tegenwoordig denken we, als we daar iets eten, nog zelden terug aan die oorsprong, dat land van herkomst. We eten immers 'gewoon' Portugees, zeker.
De journalist en schrijver Fialho de Almeida (1857-1911) liet zich als volgt over de Portugese keuken uit:

"We spreken de waarheid als we zeggen dat we uitstekende leermeesters hebben gehad en bijvoorbeeld van de Arabieren het stoofgerecht en de kunst van het bakken hebben geleerd, en dat is heel wat. En onze ontdekkingsreizen betekenden méér dan alleen een uitlaatklep voor de vechtlust en slechte gewoonten van lawaaierige edelen die in de hoofdstad failliet gingen. We verwierven er - dank zij de specerijen uit de Oriënt, de pittige hapjes uit Brazilië en de kunst van het gebruik van suiker bij zoetekouwende volkeren als Turken, Indiërs, Noord-Afrikaanse moren - culinaire vaardigheden, ingrediënten, lekkernijen en recepten mee waarmee onze gastronomie op het hoogste niveau kwam. Geen ander land heeft zoveel nationale gerechten.'


Loopt het water u al in de mond?

Reacties