Portugal (Nederland) en Japan

Nederland en Portugal spelen beide, als landen van ontdekkingsreizigers, een bijzondere rol in de geschiedenis van Japan. Aan beide landen werd toestemming verleend Japanse grond te betreden en met Japan handel te drijven. En dat voorrecht was een paar eeuwen geleden slechts weinig andere westerse landen gegund. Geen, om precies te zijn.

De contacten tussen Nederland en Japan dateren van 1609, die tussen Portugal en Japan zelfs van 1543. Toen zetten Portugese ontdekkingsreizigers in het zuiden van Japan, in Tanegashima, voet aan wal.

De goederen die in de Portugese schepen lagen opgeslagen, Chinese zijde, porselein, werden in Japan van harte verwelkomd, want direct contact met Chinese handelaren was verboden. Zo konden de effecten van dat verbod worden omzeild.
De allereerste Europeanen die in 1543 in Japan arriveerden waren de Portugese handelaren António Moto, António Peixoto, en Francisco Zeimoto. 

De Japanners waren erg geïnteresseerd in bijvoorbeeld zeep en tabak, ter plekke onbekende producten, maar ook in wapens die de Portugezen konden leveren. 

Die kwamen uitermate van pas in de burgeroorlog die woedde. Ze speelden een grote rol in de gewelddadige eenwording van het land onder Toyotomi Hideyoshi

en Tokugawa Ieyasu.

Om niet te spreken over het gebruik van die wapens bij de invasie in Korea, in 1592 en 1597.
Nogal wat Japanse woorden vinden hun origine in het Portugees. Een paar voorbeelden:
* cake, bolo (Portugees), boro (Japans)
* fles, frasco, furasuko

* regenjas, capa, kappa
* kruis, cruz, kurusu

* brood, pão, pan
* zaterdag, sábado, sabato
* tabak, tobaco, tabako
Er ontstond het eerste woordenboek Japans - Portugees, uitgegeven in Nagasaki in 1603. Het bevatte 32000 woorden, de meeste afkomstig van en van nut voor de handel tussen beide landen.

Dit alles gebeurde nog voordat, als gezegd, in 1609 Nederlanders voet op Japanse bodem zetten, om precies te zijn toen de VOC op Hirado landde. Ook tussen ons land en Japan ontstond een levendige handel. De Nederlanders bivakkeerden op Deshima, een kunstmatig eilandje van nog geen anderhalve hectare, ongeveer zo groot als de Dam in Amsterdam, in de baai van Nagasaki. 

Dit was vanaf 1641 tot en met 1859 een Nederlandse handelspost en het enige contact tussen de westerse wereld en het verder afgesloten Japan.

De Portugezen werden eerder al uit Japan verbannen, in 1639 om precies te zijn. De Shogun had genoeg van het christendom dat met de Portugezen mee aan wal was gekomen. Nederlanders mochten nog twee eeuwen blijven.