even oud als ik

De Barragem do Cabril, de dam in de rivier Zêzere tussen Pedrogão Grande en Pedrogão Pequeno staat met zijn 136 meter hoogte op de lijst van de hogere constructies en bouwwerken in Portugal.

De Vasco da Gamatoren in het Parques das Nações, net als het daar vlakbij gelegen treinstation Oriente gebouwd voor de Expo98, neemt met 142 meter de eerste plaats in wat gebouwen betreft.

foto: José Luis Ogea

In de groep van Cabril staat de Ponte 25 de Abril (190 meter), de brug over de Taag aan de zuidkant van Lissabon, op één.

De bouw van de Dam in de Zêzere begon in 1951.

Voor wie is geïnteresseerd in de bouwactiviteiten: als je hier klikt vind je een paar films die toen zijn gemaakt. Ik knipte er aan aantal foto's uit.
In Pedrogão Grande werd speciaal een aantal huizen neergezet - ze staan er nog steeds-  waar de werklieden tijdelijk konden wonen.

Dichtbij de bouwplaats dus.

De officiële opening was op 31 juli 1954, drie maanden vóór mijn geboorte. Iedereen van enige betekenis was uitgenodigd, met wederhelft, en werd met bussen naar de dam gereden.

Zoals gezegd is Cabril 136 meter hoog. Een lengte van 290 meter maakt hem al met al tot een van de indrukwekkendste dammen van het land, met erachter een van de grootste reservoirs aan zoet water.
Zo zie je hem niet vaak, helemaal leeg:

Zo trouwens ook niet, helemaal vol:

Meestal staat het waterniveau ergens tussen die twee uitersten in, o.a.afhankelijk van de hoeveelheid neerslag.

Middels de autoweg die er overheen loopt, kun je er dicht bij komen. En hier en daar over de rand heen kijken.

Heel indrukwekkend, zo'n gigantische betonnen wand van immense afmetingen.

Nog wat cijfers en getallen om e.e.a. te completeren:
* stuwmeer met 720 miljoen m3 water
* stuwmeer omtrek 280 km
* overlaatcapaciteit 2200 m3 per seconde
* oppervlakte stuwmeer 2023 ha
Ach, een grootte en omvang waarbij je je moeilijk iets kunt voorstellen.
Dat stuwmeer biedt talloze toeristische mogelijkheden.

Pootje baden, zwemmen, vissen, wandelen, varen. Allemaal op kleine schaal, niet erg toeristisch.

Er zijn twee hotels in de buurt. Of je komt om gewoon alleen maar van het uitzicht te genieten.

Hier is nog een kleine bewegende impressie van de dam in 20 seconden.

Ook de binnenkant, of achterkant, van de Barragem do Cabril is indrukwekkend. Soms oogt het wateroppervlak van de Zêzere, die hier weer zijn oorspronkelijke breedte heeft, als een spiegel.

Aan deze kant van de dam zie je ook het viaduct van de IC8 en de oude brug die ooit dé verbinding vormde tussen Pedrogão Grande en Pequeno, de Ponte Filipina.

De brug is gebouwd aan het begin van de 17de eeuw en verving een veel oudere uit de Romeinse tijd die op dezelfde of ongeveer dezelfde plek lag. Hem te voet oversteken (met voertuigen is onmogelijk) is een leuke wandeling van een uur of twee. Ik deed dat ooit samen met Pieter, in de snikhete zomer van 2008, een hele afdaling en vooral, aan de andere kant uiteraard, klim omhoog.

Eeuwen lang dus was die Ponte Filipina de enige verbinding tussen Pedrogão Grande en Pedrogão Pequeno, de enige manier om hier ter plekke de Zêzere over te steken. Een raar idee.

Dat bleef zo tot de oplevering van de Barragem do Cabril, 1954, waar immers een autoweg overheen loopt. Die bekortte de afstand tussen Grande en Pequeno aanmerkelijk. Logischerwijze werd de oude brug vanaf dat moment door vrijwel niemand meer gebruikt en raakte in verval. Gelukkig werd later z'n historische waarde erkend, volgde restauratie, en opname in de lijst van nationale monumenten. Het nieuwe viaduct, onderdeel van de IC8, waarmee je echt razendsnel van de ene naar de andere kant kunt, werd geopend in 1995. Nog geen 30 jaar geleden.

Ponte Filipina is nu vooral een toeristische trekpleister. 
Hier nog even een blik op het complete drietal: dam, brug, viaduct.